Dat zong Wim Kan begin jaren 70 van de vorige eeuw . Het is nog begin december en ik ben toe aan een nieuw jaar als het om de wereld en de politiek gaat.
Vandaag heeft puberende Dilan haar zin gekregen en staat GroenLinks PvdA voorlopig buitenspel in de formatie. Ze denkt links en rechts te kunnen shoppen voor nieuw VVD beleid. D66 gaat daarvoor op termijn de prijs betalen, verwacht ik. Ik ben benieuwd wat er met de VVD blokkade van de hypotheek rente aftrek gaat gebeuren.
Ook vandaag presenteerde GroenLinks PvdA haar nieuwe concept beginselprogramma. Daar kan ik me wel in vinden. Het gaat er natuurlijk ook om hoe je dit algemene programma gaat invullen en hoe je dat dan gaat uitvoeren en wie dat dan gaat uitvoeren.
Ik sta van harte achter het adagium dat we een brede volkspartij moeten willen zijn. Het gaat in de democratie ook om de macht van het getal. Dat betekent dat je wel van alles kunt vinden, maar wat je kunt bereiken zit ‘m in de smalle marges van de politiek. Dan moet je geven en nemen. Dan heb ik het bijvoorbeeld over kerncentrales, je maatregelen tegenover Israël en/of de regering Netanyahu, over hoe je met de dreiging uit het oosten en sinds dit weekend ook uit het westen *)) moet omgaan.
Je moet je standpunten helder en duidelijk verwoorden. En soms zijn er van die principiële standpunten, dat er eigenlijk niet aan te tronen valt. Ook mij is activisme niet vreemd. Maar wat als je daardoor buitenspel komt te staan? Ook dat kan een keuze zijn. Er zijn situaties denkbaar waar je niet aan mee wilt werken, zoals het uitsluiten van groepen. De meeste van die zaken zijn geformuleerd in de grondwet en de rechten van de mens. Ze worden verdedigd door de internationale rechtsorde en in onze rechtsstaat. Daar geloof ik in.
Echter zodra het activisme in de weg staat om binnen de genoemde rechtsordes een brede sociale volkspartij te worden, dan heb ik daar problemen mee. GroenLinks PvdA moet proberen de mensen die het geloof in die orde hebben verloren zien terug te winnen. Veel van deze mensen hebben jaren voor Wilders gekozen en zich afgezet tegen de islam en de overheid. Die mensen moeten we terugwinnen. Ze wonen vaak in volkswijken en hebben huizen die niet goed geïsoleerd zijn. Het afschaffen van het eigen risico in de zorg helpt deze mensen, om dat de zorgkosten voor deze mensen een veel groter deel van het inkomen is dan andere kosten. Kortom, GroenLinks PvdA moet dicht bij brede lagen van de bevolking staan. Dan ben je een letterlijk een brede volkspartij.
Het concept beginselprogramma eindigt met een hoofdstuk over samenwerken. Wat ons bindt is sterker dan wat ons verdeelt, staat er. Dat hoop ik dan maar.
8 december 2025
*)) De regering Trump publiceerde dit weekend de Nationale Veiligheidsstrategie. Deze strategie belooft weinig goeds voor Europa. Het lijkt alsof de Amerikanen willen stoppen met de Navo en dat Rusland de belangrijkste handelspartner wordt. Van enige solidariteit, ook in de eigen samenleving, lijkt geen sprake meer.