Mensonterend

Een paar weken geleden zag ik de documentaire van Coen Verbraak over Srebrenica. Ik vond het altijd moeilijk te geloven, dat gewone Nederlandse militairen verantwoordelijk konden worden gehouden voor een massamoord, genocide. De documentaire is verpletterend, maakt gehakt van dat beeld.

Ik moest tijdens deze documentaire meermalen denken aan de film “Shoah’ van Claude Lanzmann. Het eerste beeld dat in me opkwam was het beeld van de wisselwachter. Hij werkte aan het spoor, waar de treinen richting Auswitch langskwamen. Hij verzette de wissels zodanig dat de treinen hun bestemming bereikten. En de planner van de dienstregeling. Hij wist waar de treinen vandaan kwamen en waar ze naar toe gingen. Claude Lanzmann vraagt hem heel indringend naar het proces. Hoe het ging, wat hij wist en wat hij deed: “Ik was een zuivere bureaucraat…”(Shoah,1985 pag. 162).

Altijd heb ik deze scene voor ogen, wanneer ik naar mijn eigen rol kijk. Ben ik een meeloper, een onderdeel van het systeem, waar ligt de grens, welke grens?

Een ander beeld in de film is van de kapper in Israël. Hij was in Auswitch en heeft het overleefd. Lanzmann interviewt hem terwijl hij aan het knippen is. Hij vraagt hem indringend naar wat hij heeft gezien. Hij vertelt, maar hij vertelt niet alles. Lanzmann vraagt door, vraagt door. Hij wil het weten. De kapper moet het vertellen. Hij wil het vertellen. Hij breekt bijna en vertelt uiteindelijk toch over de mensen uit zijn stad, die hij kende en die hij op de drempel van de gaskamer heeft geknipt.

Sommige dingen zijn onzegbaar.

Een derde gedachte was de stijl van Coen Verbraak bij het interviewen van de militairen die het werk deden in Srebrenica. Verbraak gebruikt soms dezelfde methode als Lanzmann. Hij houdt niet op met vragen. Vraagt naar details, die er schijnbaar niet toe doen. Deze details geven zijn documentaire kleur. De details die de militairen vertellen doen denken aan de kapper in Israël. Het ergste wordt niet gezegd. Deze 400 militairen zijn geen daders, maar slachtoffers. Zij zijn geen wisselwachters of roostermakers, maar vechters voor een betere wereld.

Zij verdienen eerherstel.

10 juli 2020

Naschrift

Ik schreef bovenstaande direct na de documentaire. De fact-check deed ik gisteren. Ik vroeg me af of ik dit blog moest publiceren. Is Srebrenica vergelijkbaar met de Holocaust? De aantallen staan in geen verhouding tot elkaar. De ernst en het gewetenloze lijken hetzelfde. Ingewikkeld is ook, hoe ver van het slagveld de politiek het lot van mensen bepaalt, zoals in de Tweede Wereldoorlog in Londen. Uiteindelijk werd op 6 juni 1944 ingegrepen. Waarom bleef in Srebrenica VN ingrijpen achterwege?

Er zijn nog veel andere vragen: Waar is het filmrolletje, waarom sturen we jonge, ambitieuze mensen op pad zonder adequate bewapening en nog veel meer. Een antwoord komt niet meer, denk ik. Wat deze documentaire ons vertelt is, dat de mensen van Dutchbat 3 eerherstel verdienen. Ook al was dat niet een vooropgesteld doel van Verbraak.

Wie zet daartoe de vervolgstap?

27 juli 2020

Human lives matters

Op zomaar een vrijdagmorgen draai ik Hurricane van het album Desire van Bob Dylan uit 1976. Voor mij een monument. Ik kocht de LP ergens in Zwolle. De CD kocht ik in Nepal op de boulevard Lakeside in Pokhara. Slechte kwaliteit, slechte kopie. Nu draai ik het nummer via Spotify. Vandaag vallen deze teksten me op:

The man the authorities came to blame
For something that he never done
Put in a prison cell, but one time he could-a been
The champion of the world

En: If you’re black you might as well not show up on the street

En: …. to live in a land, where justice is a game….

1976, vierenveertig jaar geleden. Racisme is een serieus probleem. En toch heb ik moeite met hoe de discussie nu loopt. We gaan de geschiedenis herschrijven. In het voetbal zingen we over de zilveren vloot die we gewonnen hebben, wanneer het goed gaat met het Nederlands elftal. Virgil van Dijk komt in het geweer, de KNVB vraagt om aandacht en Johan Derksen, die vaker hypocrisie aan de kaak stelt, wordt geboycot.

Afgelopen november was ik in Qatar en in Nepal. In 2022 wordt het WK voetbal in Qatar gespeeld. Het afgelopen decennium zijn alle stadions gebouwd door Nepalese en andere Aziatische slaven. Ik was met iemand bij een Nepalees gezin waarvan de vader al maanden in Qatar was. In rapporten van Amnesty International wordt al jaren aandacht gevraagd voor deze ellende. Lees hier: https://www.amnesty.nl/qatar-wat-is-er-aan-de-hand

Ik heb mijn kinderen opgevoed met Sinterklaas en zwarte Piet. We kwamen in augustus in deze stad wonen en in november stonden we aan de route van de intocht van Sint en zijn zwarte Pieten. Eén van de -echt- zwarte Pieten kwam naar mijn zoon van vijf en zei: “Ha, Gerrit!!” en gaf hem een hand vol pepernoten. Zijn gezicht glunderde… Dat is voor mij zwarte Piet en heeft niets met racisme te maken.

Wat wel met #blacklivesmatter te maken heeft, is het WK 2022.

Dat mag niet doorgaan.

20 juni 2020

Naschrift: Een discussie hier in huis, o.a. met de enige zwarte echte zwarte Piet die ik ken, over deze pagina leert dat standpunten niet voor eeuwig staan. Misschien moet je inderdaad wel, wanneer mensen zich gekwetst zijn gaan voelen, anders omgaan met zwarte Piet. Zelfs Rutte heeft op dit punt zijn inzichten herzien. Ten aanzien van WK 2022 in Qatar is naar mijn overtuiging moeilijk een andere opvatting mogelijk, hoe aardig ik Virgil van Dijk ook vind.

22 juni 2020

Coronacrisis (15) – Tijd en rust

Het gaat nog lang duren, denk ik. In Wuhan zijn ze rustig aan het opstarten. In New York is de piek nog niet bereikt. En in Moskou leven ze vandaag nog in een soort ontkenningsfase. Deze fase is heel gevaarlijk, want er kunnen nieuwe besmettingshaarden ontstaan.

Bij ons is het een surrealistische tweede paasdag. Normaal zou Burgers’ Zoo vol zijn. Nu zijn de bouwmarkten vol. Ik ga er morgen maar heen, want het is me daar nu te druk. We liepen net een eindje door de buurt. Niemand op straat. Iedereen binnen op een vrije dag. Zo meteen gaan we de voortuin doen, waar de appelboom in bloei staat. Het is 10 graden koeler dan gisteren, maar de lucht blijft blauw.

Het is alsof de mensen die ik zie, meer tijd en rust hebben. Je hoeft niet zoveel en je kan niet zoveel. Beetje bingen en zo… Voor mij een nieuw woord, dat ik gisteren voor het eerst hoorde. Wij kijken “De 12 van Schouwendam“. Gratis van de airmiles zonder reclame op Videoland. Beetje de treintafel verder ontwikkelen. Af en toe een stukkie tikken. Naar de tuin om water te geven. Het is echt gortdroog. We rommelen wat voort. Als je niks hebt is het raar. Een soort kernramp, maar dan anders. Ik heb de vergelijking met Tsjernobyl al eens eerder gemaakt. Toen mochten we geen spinazie uit eigen tuin eten.

Maar je wilt het niet krijgen, Corona. De mensen die er van genezen zijn, zonder IC, zijn stuk voor stuk emotioneel, zoals Boris Johnsen, de premier van Engeland. Zij die genezen zijn en van de IC komen hebben een lange revalidatiegang te maken. Ze moeten herstellen van de intensieve beademing. Dat worden nog wachtrijen in de revalidatiecentra. Zij die overleden zijn, laten diepe sporen na bij mensen die geen afscheid hebben kunnen nemen. Je wilt het niet krijgen.

Ben ik dan pessimistisch? Nee. Ik zie ontzettend veel veerkracht bij de mensen. Ze willen dit overleven en ik ook. Economisch gezien, is er na een dergelijke crisis weer een opleving. We zullen de samenleving anders gaan inrichten. Niet meer voor kleine vergaderingen naar de andere kant van de wereld. Er zullen meer congressen online worden georganiseerd. We gaan dichterbij op vakantie. We gaan minder contant betalen. De digitale wereld zal groeien als kool. En ook dat zal tot nieuwe gevaren leiden. Dat zagen we laatst toen Citrix de boel niet onder controle kon krijgen. Hele ziekenhuizen lagen plat. Een grote storing op het internet kunnen we er nu niet zomaar bij hebben.

Echt, ik ben niet pessimistisch. Ik ga mijn gras onder de appelboom maaien. Tien vierkante meter. Zo weinig dat ik het haast kan knippen.

13 april 2020

Coronacrisis (7) – Venetië

Sinds het begin van de de crisis hou ik mijn eigen Excelletje bij met cijfers van aantallen geteste patiënten, ziekenhuisopnames, IC bedden, etc. De NOS is meestal exact in de weergave van de cijfers. Tot gisteravond. Op grond van de cijfers van vrijdag moest het aantal bezette IC bedden boven de 1.000 uitkomen op zaterdag. Zelfs bij een voorzichtige schatting. Onderstaand was het bericht van de NOS. We halen de doelen niet, dus veranderen we de cijfers. Het lijken wel pensioenen. De rente is te laag, dus veranderen we de rekenmethode.

Volgens de minister hebben we op 1 april voldoende IC bedden. Ik denk het niet. De afname in Brabant betreft een afname in het tempo van de groei. Er is nog steeds groei. We zitten in Brabant niet op de top. Elders in Nederland neemt de groei van het aantal patiënten nog toe. Onderstaande grafiek is gebaseerd op cijfers van het RIVM.

Het betreft hier alleen geregistreerde gevallen, terwijl huisartsen in Brabant aangeven, dat ook veel mensen thuis sterven die niet geregistreerd zijn.

Ik moet denken aan de film Death in Venice van Visconti. De gasten in Venetië krijgen niet te horen dat de cholera heerst omdat de autoriteiten bang zijn dat ze vertrekken en ook de inkomsten wegvloeien. In de stad, om de hotels heen, sterven mensen. Tot dat de cholera ook het hotel bereikt. Het is dramatisch. Je ziet in de film dat de perspectieven op de situatie constant wisselen. Dat is nu bij ons ook het geval. We zijn over twee / derde van de periode tot 6 april heen. We krijgen er nog minstens drie weken bij.

Mijn eigen perspectief verandert ook van dag tot dag en soms twee keer op een dag. Ik vond die boswachter van Natuurmonumenten overdreven, vorige week zondag. Zo meteen ga ik met wie ik ben naar het bos ons rondje langs de boom op de heide lopen. Maar alleen als er voldoende ruimte op de parkeerplaats is. Ik dacht van de week ook vaak dat het tij ging keren, bijvoorbeeld na de hoorzitting van de Tweede kamer met Jaap van Dissel van het RIVM. Ik twijfelde ook over de molen: kon het nu wel of niet met z’n tweeën op de stelling. Deze week wordt het spannend. Krijgen we Italiaanse toestanden of niet. Krijgen we het virus onder controle of voorlopig nog niet.

Ik vrees voor landen als de Verenigde Staten, Brazilië en Zuid Afrika. Misschien hebben ze het toch niet zo gek gedaan in China.

29 maart 2020

Zorg goed voor de stad en voor elkaar

Dat was de laatste boodschap van burgemeester Eberhard van der Laan voor Amsterdam. Rutte beëindigde vorige week zijn toespraak voor het volk met de woorden: “Let een beetje op elkaar…”De foto boven deze pagina is gemaakt in de Ferdinand Bolstraat. Een straat hartje Amsterdam, waar je op de stoep met geen mogelijkheid anderhalve meter van elkaar elkaar kunt passeren. Dominee Gremdaat zou zeggen: “…op elkaar! Hoe doe je dat: Let een beetje op elkaar…”

Ik ging vanochtend even naar de Intratuin om wat plantjes te kopen. Ik was er om kwart voor elf. Gaat de Intratuin pas open om 11:00 uur. Normaal gesproken zou ik als stresskip rechtsomkeert gaan. Nu ging ik op het bankje zitten. Heerlijk in de zon. De examens zijn afgelast, las ik op mijn telefoon. Met wie ik ben heeft twee examenklassen onder haar hoede… Werk aan de winkel dus!

Om 11:00 uur ging de Intratuin open. Er waren al van alle kanten mensen aangekomen: met de auto, op de fiets of op een scooter en misschien wel gewoon lopend. We wachtten gedwee tot de deur open ging en hielden netjes een dikke anderhalve meter afstand van elkaar. Zwijgend. Het voelde even als in een begrafenisstoet. De langzaamste bepaalt de tred. Buigend over het karretje liepen we naar binnen en verspreiden ons over de verschillende afdelingen.

Mijn aankoop zet ik morgen op het graf van mijn vader en moeder. Al lang geleden zijn ze overleden. Mijn vader zou nu 107 zijn geweest en mijn moeder 103.

Zorg goed voor elkaar en voor de stad…

24 maart 2020 / gewijzigd 27 maart 2020

Lijst vitale beroepen

Cruciale beroepsgroepen voor COVID-19

Specifiek voor COVID-19 zijn er cruciale beroepsgroepen om de samenleving draaiende te houden tijdens de COVID-19-uitbraak. Ouders of verzorgenden die hieraan werken, kunnen gebruik maken van de kinderopvang. De lijst met deze cruciale beroepsgroepen is als volgt:

  • Zorg, Jeugdhulp en (Maatschappelijke) Ondersteuning, inclusief productie en transport van medicijnen en medische hulpmiddelen.
  • Leraren en personeel benodigd op school, zoals voor afstandsonderwijs, opvang van kinderen en examens.
  • Openbaar vervoer.
  • Voedselketen: de voedselketen moet breed worden gezien. Deze bestaat uit supermarkten, de aanlevering van supermarkten, de verwerkende industrie en de transporten van deze industrie maar ook het ophalen van producten bij boeren, het aanleveren van bijvoorbeeld veevoer en andere producten bij boeren, de toegang van arbeiders voor de oogst.
  • Transport van brandstoffen zoals kolen, olie, benzine en diesel, etcetera.
  • Vervoer van afval en vuilnis.
  • Kinderopvang.
  • Media en communicatie: ten behoeve van informatievoorziening aan de samenleving die van noodzaak is om op de hoogte te blijven van wat er speelt.
  • Continuïteit hulpverleningsdiensten (politie en defensie zijn reeds vitaal verklaard):
    • meldkamerprocessen
    • brandweerzorg
    • ambulancezorg
    • GHOR
    • crisisbeheersing van de veiligheidsregio’s
  • Noodzakelijke overheidsprocessen (Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen), bijvoorbeeld betalen uitkeringen en toeslagen, burgerzaken, consulaten en ambassades, justitiële inrichtingen en forensische klinieken.

Bron: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/coronavirus-covid-19/veelgestelde-vragen-over-coronavirus-en-kinderopvang/cruciale-beroepen op 23 maart 2020.

Je neemt altijd jezelf mee…

Ooit was ik ergens in Twente met een groep mensen op weekend en kwam de ene dooddoener na de andere langs. Zo gaat dat… Dat heb je wel eens… Ik kwam er toch langs…., zei iemand die met een paar flesjes Grolsch binnenkwam.

De laatste tijd speelt bovenstaande dooddoener en tegeltjeswijsheid door mijn hoofd. Ik ben een dik jaar met pensioen. Ik heb me nagenoeg niet verveeld, ben altijd met leuke dingen bezig geweest en het voorjaar komt eraan. Wat ik eerder weleens gedacht en gezegd heb, wanneer ik van baan veranderde, is dat de

omstandigheden wel anders zijn, maar dat ikzelf de constante factor ben. Dat is ook zo, wanneer je met pensioen gaat. De omstandigheden zijn veranderd, maar zelf blijf je degene die je was. Ben je zelfstartend of niet, is je gemoed zwaar of niet, geniet je een beetje van het de dingen om je heen. Dat laatste doe ik bijna altijd.

Van wat iemand doet, leer je iemand kennen. Nog zo één. Daar heb ik het weleens over met wie ik ben. Je kunt nog zoveel zeggen of denken, maar wat je doet bepaalt hoe mensen naar je kijken. Ik kan wel zeggen of denken dat ik een pensioenblog wil bijhouden, maar als ik het niet doe, dan is het er niet. En als het er niet is, is dat niet erg. Maar ook: wanneer er zo’n twintig achter elkaar staan, dan is het best mooi.

En tenslotte: wanneer je het niet met de inhoud eens ben, ga je zeuren over het proces. Dat had hij anders moeten doen… Het kan honderd keer zo zijn, maar de manier waarop… Hij heeft misschien wel gelijk, maar ik had het nooit zo gedaan…. Maar doe het eerst maar eens, denk ik dan.

Zo maar wat overwegingen op een dinsdagochtend in maart. Het miezert buiten, de mest voor de mestdag van de tuinvereniging is besteld, de nieuwe aardbeien / tomatenbak is bijna klaar. Hij is zo scheef als maar kan. Maar ik denk dat vrucht gevende aardbeien en tomaten daar geen last van hebben. Het gaat om het resultaat. Ook daar kun je verschillend over denken.

10 maart 2020

Ischa

Ronit Palache kwam op school in aanraking met Ischa Meijer. Via Op1 waar ik 2 minuten langs zapte zag ik Ischa langskomen. Welk één directheid… Wat een analyse… Waar vinden we dat vandaag nog. Matthijs van Nieuwkerk kondigde deze week zijn afscheid aan. Naast hem zat Marc-Marie Huijbregts in een geel pak. “Jij bewonderde Willen Duijs…” zei hij. Dat waren de groten. Dachten ze.

Ik was gestopt met kijken naar DWDD. Teveel was het een aanvulling op de Ster reclame, Ik realiseer me dat het bij Eva Jinek nog erger is sinds ze naar RTL4 is gegaan. Maar bij Matthijs mocht ook iedereen zichzelf promoten. Hoe moet het verder met Nico Dijkshoorn, nu het geen woensdag meer wordt in DWDD… Hoe moet het verder met al die mensen die op hun site hebben vermeld dat ze tafelheer en tafeldame zijn geweest… Hun exposure is weg.

De laatste uitzending op 27 maart zal een uitzending worden met de groten van de Nederlandse televisie. Wie er niet is, behoort niet tot de top tien. Peter R. de Vries is 78 keer te gast geweest, vertelde hij bij Jinek. Misschien wordt het 79 keer. Ischa zal er niet zijn.

Ischa is dood. Gestorven in het harnas. Geen blad voor de mond. Iemand, waar ik naar terug verlang op de televisie. Misschien dat Arjen Lubach in de buurt komt. Hij heeft impact, zag ik vandaag ergens. En ik denk dat het zo is. Met Arjan zijn onderwerpkeuze ben ik het niet altijd eens, ik ben bijvoorbeeld niet veganistisch, maar hij raakt wel. Bijvoorbeeld als het over America first gaat.

Ik hoop dat Ronit Palache in de laatste DWDD zit. Zij heeft de ambitie, las ik vandaag. Zij heeft het gogme. Zij heeft de inhoud om het trauma, dat we dagelijks met ons meedragen, in de actualiteit van vandaag te vertalen.

Vandaag maakte ik deze foto, een paar honderd meter hier vandaan. Vier Engelse mannen verloren hun leven op 19 november 1944 om ons te bevrijden van de Nazi’s.

15 februari 2020

Time flies… op naar 2020

Wanneer je een beetje plezier hebt, vliegt de tijd. Voor je het weet is het 2020. Vandaag nog een eind gelopen in het Deelerwoud, Het was er ondanks dat het druk was, heel mooi. Geen wolf gezien. Het Deelerwoud lijkt me bij uitstek een plek waar de wolf zich kan vestigen. Genoeg damherten om te verorberen en voldoende ruimte om niet gezien te worden.

Ik had er eigenlijk geen tijd voor, want ik ben mijn treintjes aan het verplaatsen. Van een kleine kamer van twee bij twee naar een kamer die twee keer zo groot is. Helaas niet vier bij vier, maar twee bij vier. Ook moet ik tussen kerst en oud en nieuw altijd mijn druiven snoeien. De mooie druivenstam achter het huis is meer dan 30 jaar oud en geeft ieder jaar een behoorlijke lekkere vrucht. Dit jaar was het niks, maar zo om het jaar is het prima voor een 15 tal flessen wijn.

Verder moest ik vuurwerk kopen. Dat kan natuurlijk helemaal niet meer in deze tijd. Het kon nooit niet, maar het is één van mijn guilty pleasures. Het moet gewoon. Vroeger als kind ging ik ’s ochtends brood snijden en dan kreeg ik twee gulden voor een paar uur werk en daar kocht ik op dezelfde dag vuurwerk voor. Dat bewaarde ik niet voor oudejaarsavond….. Nu kreeg ik twee veiligheidsbrillen mee. Die moeten de kinderen die met mij meekijken maar op doen.

Ik sluit het jaar van mijn pensioen af. Vanochtend was ik op een kantoor, waar ik van een accountant het penningmeesterschap van een kleine stichting overnam. Ik voelde die sfeer op kantoor. Normaal zit die accountant daar met pak en nu zat ie er met een blouse en en trui. Heel netjes hoor. Maar zo gaat dat : tussen kerst en oud en nieuw is er net een iets vrijere sfeer. Maar wat ben ik blij dat ik niet meer hoef… Gewoon naar het Deelerwoud, ondanks een vol programma. Dat mag nu. Het meeste wat ik moet doen, kan morgen ook, of volgend jaar.

2020 wordt een mooi jaar.

30 december 2019

Gert’s kerstgedachte

Iedereen stuurt kerstboodschappen. Moet ik dat dan ook gaan doen? De een stuurt een kerstkaart, de ander een mailtje de derde maakt een boodschap wereldkundig op social media. Ik doe daar nu ook aan mee, met dit stukje.

Ik vind kerst altijd een moeilijk feest. Thuis, vroeger in de bakkerij, was kerst meer de dagen ervoor kerst, dan op 25 en 26 december. Er heerste altijd een positieve, maar ook gespannen sfeer, waarin de prestatie voorop stond. Er moest geleverd worden. De kerststollen moesten uitgeserveerd worden en de kransjes moesten heerlijk krokant smaken. Jannie van “heel holland bakt” moest een positief oordeel geven. Op kerstavond kwam de evaluatie: wie had de verkeerde bestelling, hoe kwam dat; was er genoeg van alles, was er teveel gemaakt. Elk jaar was anders. Was kerst op maandag en dinsdag, dan was het anders dan als kerst op vrijdag en zaterdag was.

Op eerste en tweede kerstdag gingen we drie keer naar de kerk. Tweede kerstdag ’s middags waren we vrij. Dan was, toen ik puberde, de kerst-inn. Ik zat na de pubertijd later ook nog eens in de organisatie. Ik moet daar de laatste weken nog weleens aan denken met al die boerenprotesten. Op de kerst-inn maakten we toen ook al gewag van bio industrie en milieu-problemen in de landbouw. Veertig jaar geleden!! Dat werd de organisatie niet in dank afgenomen, want er kwamen heel wat boerenmensen binnen.

Nu las ik dezer dagen de speech van Beatrice de Graaf op de Jan Terlouw lezing op 12 december j.l.. Zij onderzoekt de effecten van dreiging en terreur in deze tijd. En ze beschrijft de effecten op kinderen in de stad waar ze woont. Ze beschrijft dat iedereen behoefte heeft aan een “Heimat”. Niet in de zin zoals dat in de tijd van Hitler bestond, maar in de zin, dat mensen behoefte hebben aan veiligheid en geborgenheid. Die veiligheid en geborgenheid vinden wij in de straat waar we wonen, op de clubs waar we lid van zijn. Daar ervaren we solidariteit.

Een paar jaar geleden woonden een groot aantal Syriërs in de koepel gevangenis in onze stad. Een aantal kwamen spelen op mijn tafeltennisclub. Een enkel clublid verliet de club omdat hij niet met vluchtelingen wilde spelen. Het bestuur bood veiligheid en geborgenheid.

Daarom ben ik trots om voor deze club uit te komen. Dezer dagen zijn er weer 100.000 mensen onderweg naar god mag weten waar.

24 december 2019