Contrast

Afgelopen vrijdag verscheen in Trouw een fotoreportage van Kadir van Lohuizen met tekst van Lukas van der Storm over de voedselindustrie van Nederland onder de titel “De Voedsel BV”. Gisteravond was er een TV uitzending van VPRO’s Tegenlicht met hetzelfde onderwerp.

Van Lohuizen maakt altijd reportages vanuit het buitenland. Hij maakte iconische foto’s in onder andere Afrika en Azië over afval, de zeespiegelstijging en noem maar op. Veel is op Google te vinden. Geweldige foto’s. Door corona kon hij het land niet uit, dus bedacht hij iets in Nederland. Prachtige beelden, waarvan je wel wist dat ze bestonden, maar nog nooit in het – bijna – echt had gezien.

Hoe groot en immens deze industrie is en hoe ver weg deze staat van de “gewone” man kun je je niet voorstellen. Echt gaan kijken.

En dan ben ik met mijn moestuintje bezig. Leuk werk. Midden augustus heb ik de tarwe van 2022 gedorst. In juni had ik de tarwe geoogst. 3 oktober heb ik de nieuwe wintertarwe gezaaid. In die zin loop ik redelijk synchroon met Oekraïne, waar ze waar mogelijk, ook de tarwe voor volgend jaar al hebben gezaaid. De tarwe is al boven de grond en ergens tweede helft juli volgend jaar hoop ik 5 kilo tarwe te oogsten. Toch mooi 10 broden.

Mijn nieuwe project is echter veel leuker. Ik kreeg van iemand het boek “Oude granen, nieuw brood. ” Het is een prachtig boek over allerlei verschillende graanprojecten. Kleinschalig en prachtig vormgegeven. Totaal anders dan Kadir van Lohuizen. Het boek beschrijft allemaal oude granen en waar ze nog verbouwd worden. Het laat zien wat je er mee kunt doen en waar ze voor gebruikt kunnen worden. Dat leek mij ook leuk. Via een contact bij de molen heb ik van iemand allerlei oude granen gekregen, zoals riswiet, eenkoorn, spelt en emmer. Dertien rijtjes heb ik op 27 oktober gezaaid en gisteren zag ik dat ze boven de grond waren gekomen. Met de wintertarwe meegerekend, heb ik nu 7 soorten graan op de tuin. Daar komt nog teff en boekweit bij in het voorjaar. Dat kun je nu nog niet zaaien.

Wat doe je er mee, hoor ik vragen. Dat weet ik nog niet. Het is niet voor de muizen. Malen heeft geen zin. Vermeerderen wel. Wat ik uiteindelijk wil over twee jaar is een zodanige hoeveelheid van ieder soort, dat ik er kleine veldjes bij een molen van kan maken. Heeft het nut? Educatief kan het zijn, maar daar houdt het mee op. Leuk is het wel!

Zoiets kun je doen, wanneer je met pensioen bent….

8 november 2022

De eerste asperge

De eerste asperge van 2022

We hebben geplant, gezaaid en er staat nog gewas van vorig jaar. Alles komt weer boven de grond en groeit. Het is een waar paradijs op deze mooie voorjaarsavond in Schaarsbergen. De wintertarwe staat er mooi bij (zie foto bovenaan de pagina). Ergens in juli gaan we deze oogsten. De eerste asperge hebben we zojuist geoogst. De rest volgt tussendoor en later.

16 april 2022

Nachtvorst

Het is dus 1 april en je zou denken dat het half januari is. Ik hoorde een tuinder zeggen dat het vorig jaar op 10 april dit weer was en dat het bij het risico van het vak hoort. En zo is het. Zolang de ijsheiligen in het land zijn kan alles wat bloemetjes heeft kapot vriezen.

Onze stoofperenboom hebben we ingepakt. Het lijkt wel een sneeuwpop.

Gelukkig heb ik het grootste gedeelte van de mest al ondergespit.

1 april 2022

Haute cuisine

Vrijdagavond aten we heilbot met aardappels en tuinbonen uit eigen tuin, met tomaatjes en spekjes van de Jumbo. Als toetje Optimel Yoghurt (0%) aangevuld met rode bessen uit de voortuin en een aardbei uit de achtertuin. Werkelijk waar, daar kan geen restaurant tegen op. De tuinbonen waren door met wie ik ben klaargemaakt met kleine tomaatjes, spekjes, blauwe kaas en boter. Die engel op je tong…. Waanzinnig!! En dan nog die heerlijke aardappels en het stukje vis, waar je u tegen zegt.

Gisteren gewandeld in het groene hart en de molenviergang van Aarlanderveen bekeken. Op weg naar huis ergens een heerlijke kop verse tomatensoep gegeten. Ik mocht kiezen tussen heldere tomatensoep of gebonden. Ik koos heldere en die was echt heerlijk. Goed gemaakt.

Terug uit Aarlanderveen was er een maaltijdsalade met ijsbersla, dille, bieslook en lente-ui, gekweekt in Schaarsbergen op door onszelf gehuurde grond. Van onze eigen slager een sjasliek gebakken in de koekenpan. Zomers lekker. Kon niet beter.

En vandaag was het weer raak. Eerst kreeg ik vanmiddag onder de tour venkelsoep met lente-ui. Niet te versmaden. Daarna opnieuw nieuwe aardappelen van eigen bodem met worteltjes en doperwten vanaf dezelfde grond. Een ouderwetse Hollandse gehaktbal, gekruid door iemand die ik al even ken. Het was weer geweldig.

En dan te bedenken dat er weer tuinbonen en een een spitskool in de koelkast liggen voor de komende dagen.

Morgen in de herkansing….

Het leven is goed en het eten nog gezond ook!!

4 juli 2021.

Zomers mooi in de tuin

Het is zomers mooi in de tuin. Alles groeit en bloeit met dit warme en vochtige weer.

Veel mooier wordt het niet….

4 juli 2021

Tussen voorjaar en zomer

Vannacht 20 mm regen bij ons achter in de regenmeter. De dag ervoor ook al zoveel. De afvoer van de dakgoot kan het niet meer aan. Deze week fietste ik met 25 graden en zon een eind langs de dijk bij Zevenaar. Ik moest wachten op de APK en de beurt voor de auto. Wat een verschil. Het weer is apart dit jaar. Veel regen, het is koud geweest, maar er waren ook warme dagen. Het grondwaterpeil in de Achterhoek is weer op orde. Gelukkig.

Vandaag in Trouw het verhaal gelezen van de moeder en de zus van Micheal P., de man die Anne Faber op een vreselijke manier heeft vermoord in 2017. Het meisje dat dagen werd vermist. Iedereen is slachtoffer van deze dader. Anne in de eerste plaats, haar ouders en broers en zussen maar ook de moeder en de zus van de dader. Ik vond het een aangrijpend verhaal van mensen die niets gedaan hebben, maar wiens leven verwoest is door een familielid die nu in de gevangenis zit en ter beschikking is gesteld van de regering. Net geen levenslang. Het artikel in Trouw bracht voor mij een nieuwe groep slachtoffers aan het licht: de familie van de dader. Ik heb de neiging hen niet te geloven, maar ik doe het wel. Het is een eerlijk verhaal in Trouw. Indrukwekkend vond ik dat ze niet door onderzoekende instanties als de Onderzoeksraad voor de veiligheid zijn gehoord. Zij zijn bij uitstek ervaringsdeskundige. Hoe kun je zo’n ramp voorkomen? Ook indrukwekkend hoe ze in hun leven dagelijks worden geconfronteerd met wat hun zoon en broer heeft gedaan. Nog indrukwekkender vond ik dat ze contact met hem blijven onderhouden. Het doet me denken aan de gebroeders Anker, die als advocaat vaak zaken daden deden voor levenslang gestraften. Mensen blijven mensen, hoe verschrikkelijk ze soms ook zijn.

Van een heel andere orde tijdens deze wisseling van de seizoenen is de onrust over de deal van Sywert van der Lienden met het ministerie van VWS over de mondkapjes van vorig jaar april. Heel hartelijk heb ik gelachen om het vliegtuigje op de dag van het debat in de Tweede Kamer over de mondkapjes met de sleep: €9.000.000: Bedankt, Sywert. Morgen zit hij in Buitenhof. Hij kan twee dingen doen: Hij kan zich verdedigen en toegeven dat hij een foute inschatting heeft gemaakt en daarvoor zijn verontschuldigingen aanbieden. Hij kan ook zeggen dat hij oerstom is geweest, zijn excuses grootmoedig aanbieden, zich terugtrekken uit het publieke leven en het geld terugbetalen aan het ministerie. Ik hoop op het laatste. Ik vrees het eerste. We gaan het zien.

Ook vandaag hadden we klusdag van de tuin. Twee keer per jaar de centrale rommel opruimen, een beetje clubgevoel creëren en lekker bezig zijn in de buitenlucht. We doen onze gereedschapskist open en zien dat een solitaire wesp is bezig geweest een nest te maken (zie foto boven). Hij heeft een prachtige villa voor zichzelf gemaakt. Een prachtig stukje natuur. Ik heb hem wel verwijderd, want ik heb geen zin om door hem/haar gestoken te worden.

Verder zag ik deze week achter ons huis de eerste aardbeien gevormd uit de bloemen, een gigantische hoeveelheid druiven aan onze druivenboom en in de tuin de tarwe die vrucht heeft gevormd. Prachtig.

Muziek tijdens het schrijven: van The Cranberries het album No need to argue met onder andere Dreaming my dream. Zo zonde dat de zangeres Dolores O’Riordan een paar jaar geleden is overleden.

5 juni 2021

Verwarrende weken…

Verkiezingen gehad, stemmen geteld, uitslagen bekend… Wat doet corona. De cijfers gaan niet omlaag. Maar we moeten het anders duiden. Binnenkort zal ik gevaccineerd worden met het Astra Zenica vaccin.

Vanavond voor het eerst naar “Matthijs Gaat Door” gekeken. Ik ben een beetje klaar met die talkshows en ik was ook klaar met “De Wereld Draait Door”. Al die mensen die hun boek of plaat komen pluggen of ergens een commercieel slaatje uit willen slaan. Ik moest iets overwinnen om naar Matthijs gaat door te kijken.

Renate van der Bas, TV recensent in Trouw en anderen, hebben me overgehaald. Vanavond van A tot Z genoten. Ik had angst voor een zwangere vrouw die tussen twee podium delen kon vallen, maar gelukkig gebeurde het niet. Marlijn Weerdenburg zong prachtig. Stef Bos en al die anderen ook. Die bassist die was echt fenomenaal en Marjan Berk zou je zo willen zoenen. Mijn humeur is verbeterd.

Want het zijn verwarrende weken. De winter is voorbij. Het voorjaar komt, is begonnen. Nog koud en we willen de tuin vol zetten. Ik kan niet wachten, terwijl ik weet dat zolang de ijsheiligen nog niet weg zijn er niets kan bloeien, zonder dat het kapot kan gaan. Corona lijken we onder controle te krijgen, maar zo ver is het nog niet.

En ondertussen is voor het eerst sinds jaren mijn geboortestad op het NOS Journaal. Op de plaats waar ik Sinterklaas en Zwarte Piet zag binnenkomen duidde verslaggever Youssef Abjij het nieuws in het journaal. Ontevreden boeren. Ooit stond ik daar met en standje voor “Ommen binnenstad autovrij…” Vele jaren later is het zover. Ook toen vonden de boeren dat maar niks. Ingewikkeld vind ik het. Dat mensen van mijn afkomst, die eerst CDA stemden en nu op de BBB hebben gestemd. Daar begrijp daar niks van. Ik woon nu in een middelgrote stad. Dat zal het wel zijn.

Maar goed, het voorjaar komt eraan, het vaccin gaat werken en ondertussen zag ik de rabarberplant alweer boven de grond komen. Ik was hem kwijt, maar hij laat zich niet stuiten.

Je kunt wachten op de asperges…

Anouk speelt, terwijl ik dit schrijf, op de achtergrond “Hotel New York”. Prachtig!

20 maart 2021

Een jaar verder…

Precies een jaar geleden ging Nederland in de zogenaamde “intelligente lockdown”. Scholen dicht, ik schreef mijn eerste blog over corona en de luchten waren blauw. Vandaag hebben we maartse buien. Van die dikke knotsen, waar je in een mum van tijd kletsnat van wordt. Je kunt onder een boom gaan staan, want vijf minuten later schijnt de zon weer. Het dondert af en toe, maar je weet het wordt voorjaar! De ronde van Vlaanderen komt eraan. De tuin kan gespit.

Zo gaat het ook met de corona crisis. Vandaag dondert het, stormt het weer eens: Astra Zenica kan nu wel leveren, maar het het vaccin wordt niet 100 procent veilig bevonden. Wat is het risico. Wat is de afweging? Meer mensen op de IC en meer mensen besmet met het virus of meer mensen met trombose ernstig ziek van het vaccin. Niemand kan die afweging zelf maken. Het is als in een casino, waar je op rood of op groen kan inzetten, op even of oneven.

Maar je weet het gaat voorbij. Wanneer ik die prik heb, ga ik op vakantie. Dan kan ik mijn voucher van DFDS Seaways cashen. Ik wil lopen in Schotland. En ik wil weer naar een concert of naar het theater. Weer leuke dingen doen met mijn naasten. Gewoon ff lekker knuffelen, zou die ene bewoner uit het Big Brother huis zeggen.

Vandaag is mijn zus jarig. We deden een zoom meeting. Ik kreeg vijf euro van haar per giro en ik kocht twee lekkere gebakjes van patisserie Christiaan. Met wie ik ben zat tot een uur of twee op het stembureau. Ook geen sinecure. Volgens mij wordt het voorjaar en zomer.

En die prik? Die krijg ik toch wel. In deze tijd waar alles direct en dadelijk moet, komt het op een paar weken niet aan.

15 maart 2021

Het begin is er….

Nog geen week geleden lag er nog een dikke laag sneeuw. Alles was bedekt en het zag er maagdelijk wit uit. Nu vandaag is het groen en zwart. De vogels fluiten. De lente is in aantocht. Het kan natuurlijk nog wel weer gaan vriezen, maar min tien verwacht niemand meer.

Als proef heb ik twee kruiwagens met compost geoogst. Zo mag je dat wel noemen, vind ik. Je gooit het loof en andere zaken op een bult, spit het een keer om en twee jaar later heb je mooie zwarte grond. Stof zijt gij en tot stof…. etc.

Komend weekend maar eens aan de slag. Het wordt 17 graden, dus dan kan het luie zweet er weer uit.

17 februari 2021

Boeken over brood

“Doe maar twee halfjes fijn volkoren…”, zeg ik vaak tegen de mevrouw van bakker Hilvers in Arnhem. Het afgelopen jaar heb ik geprobeerd het fijne volkorenbrood van Hilvers na te maken. Na aanvankelijke blunders, zoals zout vergeten, ben ik toch aardig in de buurt gekomen. Het ging vaak fout met het invetten van het broodblik. Ik deed dat met olijfolie of zonnebloemolie, zoals we dat vroeger thuis ook deden. Ik heb in de bakkerij heel wat bussen gesmeerd met olie. Toch werkte dat niet. Het brood bleef vastplakken. Nu gebruik ik, na een tip van internet, bakspray van Dr. Oetker.

Het recept dat ik gebruik komt voor een deel van mijn molen leraar en voor een deel van Robért van Beckhoven. Je kent hem wel van “Heel Holland bakt”. Hij heeft twee mooie boeken geschreven, ik denk samen met een redactie, over brood. Eén boek gaat over brood in Europa. Het heet “Brood”. Daarin gaat hij opzoek naar aparte bakkerijen in onder meer België, Frankrijk, Italië en ook Nederland. Het boek is een spin-off van een serie over brood van omroep Max. Ook bij Robért moet naast gewoon brood ook figuurlijk brood op de plank. Het andere boek is een heel basaal boek met broodrecepten en heet “Meesterlijk brood”. Uit dat boek komt de basis van het recept dat ik gebruik. Gewoon fijn volkoren brood. Eigenlijk is het iets zwaarder tarwebrood. Het boek is een mooi boek en de ondertitel geeft de inhoud weer: leer bakken vanaf de basis. En nu kun je denken dat je bakkerszoon bent en brood kunt bakken, maar dat is niet zo. Er zijn oneindig veel valkuilen. Dit boek heeft me geholpen om een fatsoenlijk brood te maken.

Mijn recept voor één brood:

  • 250 gram tarwebloem
  • 250 gram volkorenmeel
  • 8 gram zout
  • 20 gram margarine
  • 6 gram suiker
  • 12 gram droge gist
  • 290 ml water

En dan zijn er nog twee andere boeken. Deze heb ik een dag in mijn bezit en ik vind ze prachtig!! Het boek geschreven door Issa Niemeijer-Brown heet “Een boek over brood” is prachtig ingebonden met een linnenkaft. Het kaft voelt aan als broodlinnen, dat je gebruikt om het brood af te dekken. Zodra je het boek pakt, voel je brood. De inhoud is ook prachtig. Het is echt een compleet boek met alle facetten van het broodbakken. Met gevoel, tot in detail beschreven en met recepten die ik vast nog weleens uit ga proberen.

Het boek geschreven door Noor Bas, Ineke Berenschot en Dion Heerkens met fotograaf Theo Jeunissen beschrijft het project waar ik op mijn eigen postzegel mee bezig ben: Hoe kom ik van eigen verbouwd graan, wat ik zelf maal tot een zelfgebakken brood. “oude granen, nieuw brood”, zoals het boek heet, doet me denken aan de scriptie die ik op de HEAO maakte naar aanleiding van het boek “Hou het klein” van Schumacher. Schumacher was een econoom in de jaren zestig in Groot Brittannië die zich bezig hield met kleinschalige economie. Het vervoeren van van alles over de wereld kost gigantisch veel energie. Je zou moeten proberen zoveel mogelijk alles dicht bij huis te hebben. Met mijn project over brood probeer ik dat ook. In het boek “oude granen, nieuw brood” staan een aantal voorbeelden van boeren, molenaars en bakkers die precies weten waar hun product vandaan komt en waar het naar toe gaat. Alle voorbeelden komen uit Nederland. Er staan ook recepten in die werkbaar zijn. Vanochtend begonnen met het maken van een moeder desem. Dat duurt acht dagen. Ik zal in dit blog verhalen over hoe dat verder gaat….

Het begin van desem

3 februari 2021