Ik dacht aan deze woorden van Eddie Vedder tijdens de legendarische show van Pearl Jam op Pinkpop 1992. Ik was er zelf niet, maar nam het op op de videorecorder. Twintig jaar later maakte ik een DVD van de opname en nu deze woorden in me opkomen voor het begin van weer een nieuwe wandeling, nu vind ik de woorden en het gezicht van Eddie direct op YouTube. Wat heb ik dat vaak gezien!
We lopen weg uit Marpha richting de nieuwe weg. Eerst kopen we nog wat appels. Sinds een jaar of tien worden er veel appels geteeld in dit gebied. Het zijn ontwikkelingsprojecten. Japanse appels, Italiaanse appels… helaas zie ik nog geen Jonagold uit Nederland. Maar misschien kunnen die niet tegen dit klimaat. De appels worden lokaal verbouwd, geoogst en verkocht en er wordt werkelijk van alles mee gemaakt. Het belangrijkste is natuurlijk Raksi, lokaal gedistilleerd. Maar ook appeltaart, gedroogde appels en vanochtend bij het ontbijt at ik een appelpannenkoek, zoals mijn moeder die vroeger altijd maakte. Heerlijk.
Ik verheug me erg op deze ochtend. In 2007 liepen we hier bij stralend weer en zagen we aan de ene kant de Daulaghiri en aan de andere kant van de rivier het Annapurna massief. Zo fantastisch! Vandaag schijnt de zon niet. We lopen niet door de rivier, maar via de nieuw aangelegde weg. Maar het is er niet minder mooi om. Het is ongelofelijk. Dat mensen hier leven en een bestaan opbouwen. Eigenlijk geweldig dat er een weg is en dat er veel minder gedragen hoeft te worden op de hoofden of met ezels of op welke andere manier dan ook. We zien armoede en ook deels lege dorpjes, wat ook kan komen door het seizoen. Maar we zien ook veel ontwikkeling ten goede, zoals scholen en de hbo-opleiding naast ons hotel.
Mijn beeld is dat ontwikkeling mensen vooruit helpt. Het verschrikkelijke werk is deels gestopt. De weg wordt niet meer met de hand aangelegd, zoals in 2007, maar met Hyundai gravers, brekers en tractoren. Voor mijn kleinzoon: we zagen zelfs een John Deere. En natuurlijk wil je dingen anders. Waarom is er geen 100% gezond drinkwater? Nu gooien mensen al die lege waterflessen in de rivier. Wat een bende! En waarom leg je een goeie weg niet eerst aan in een dorp, zodat de bewoners geen stof happen? Vaak is de weg tussen dorpen beter dan in de dorpen. Dat zagen we ook op de weg van Kathmandu naar Pokhara.
Er is al veer geschreven over ontwikkeling en het laatste is ook nog niet geschreven. Ik tik maar wat gedachten tijdens tijdens één van de mooiste wandelingen in mijn leven: langs De Kali Gandaki tussen de Annapurna en de Daulaghiri..
27 november 2023
Vandaag terug in Pokhara vanuit Kalopani. Onderweg toch wel veel hard werk gezien. Misschien het positieve beeld van gisteren wat negatief bijstellen. Soms is werk geen werk, maar sloven… Knetterhard werken onder slechte omstandigheden. Het woord slavernij komt in me op, maar dat heeft toch meer een Qatarese dimensie.
De reis per jeep ging goed!
28 november 2023