Gisteren was ik voor het eerst op de Konijnenbelt in Ommen. Ik ben er duizend keer langs gefietst, gelopen en gereden. Aan de voet heb ik gefeest op het feestterrein en vanaf de (oude) brug heb ik er naar gekeken. Nu stond ik er op de stelling. Prachtig uitzicht over de Vecht over Ommen en naar Varsen. Ik hoop er nog vaker te komen.
Zolangzamerhand zijn molens voor mij een religie. Op zondag eindje fietsen, komen we zomaar een molen tegen. Die met mij meefietst heeft daar geen bezwaar tegen. Vind dat zelfs leuk. Nu lopen we hier in Nepal en heb ik tot nu toe twee echte molens gezien. Eentje met een stok in de grond waar twee ossen aan draaiden. Het was vanuit de bus. Nu net, na aankomst in Chame, zien we allemaal gebedsrollen. Dat is niet zo gek. Het is hier boeddhistisch. Midden in het dorp staan daarom prachtige oude rollen.
Maar aan het eind van het dorp staat een giga rol aangedreven door een watermolen. Religie aangedreven door een molen.
Ik ben altijd weer verbaasd hoe goed we in Nederland georganiseerd zijn. Het maakt niet uit waar het over gaat: over volkstuinen, fietsen of gehandicaptenzorg: op elk gebied kent Nederland zijn maatschappelijk middenveld. Diverse verenigingen, stichtingen en organisaties vormen samen een conglomeraat dat we een maatschappelijk middenveld noemen. Polderen doen we daar. Zo ook bij de vrijwillige molenaars. Daar is een vereniging van met een verenigingsblad en afdelingen per provincie met een afdelingsmail en groepjes molenaars met ieder een eigen app groep. Die clubs hebben ook een paar keer per jaar onderling contact via een ledenvergadering of een uitje naar een naburige provincie. Afgelopen zaterdag ging de afdeling Gelderland op bezoek bij de buren in Twente. Een leuke dag met allemaal molens als onderwerp en ruimte om te polderen. De mensen rijden van molen naar molen en ondertussen wordt er heel wat afgebept. Een mooie dag was het! Zo’n dag roept dan ook weer allerlei vragen op over veiligheid, subsidie stromen en productontwikkeling.
3 oktober 2019
De paltrok van het openluchtmuseum is echt een mooi apparaat. Het is de eerste paltrok die ik van binnen heb bekeken, hij staat hier om de hoek en hij maakt het geluid van een metronoom. Wanneer je goed luistert hoor je een slow blues.
Misschien moet je het willen horen en misschien is het geen blues, maar gewoon een vier kwarts maat…
Het bijzondere aan de molen is dat deze in zijn geheel op de wind gedraaid wordt. Alles draait mee, inclusief de zaagvloer.
Vandaag was ik daar op bezoek en mocht een paar foto’s en filmpjes maken. Het is geweldig om zo’n apparaat aan het werk te zien. Nou ja, je moet er wel een beetje van houden. Op tempo gaat het niet!!
6 juli 2019
Dit is echt een bijzonder exemplaar. Eén van de oudste molens van ons land, heb ikvan horen zeggen. Een binnenkruier, een torenmolen. Hij staat prachtig in het dorp op een bult. Hieronder zie je een filmpje van de draaiende molen. Je ziet onder meer reusel (varkensvet), waarmee de molen wordt gesmeerd.
Hier is een watermolen. Deze molen wordt in gang gezet door het water dat de Veluwe afkomt. Het bijzondere is dat de molen zowel graan kan verwerken, als dat hij kan zagen. Mooi om te zien en ook op een prachtige plek.
Wijk bij Duurstede. Deze molen kwamen we per ongeluk langs. Wat een prachtig uitzicht op de stelling. De molen heeft geen kleppen. Volgens mijn leraar molenaar is deze molen oud-hollands getuigd. Maar ja, dat snap ik nog niet allemaal.
Laatst, op 3 juli 2019, was ik op de molen in Valburg. Prachtige standerdmolen. Mooi om te zien hoe die getuigd was en hoe de gehele molen op de wind moet worden gezet in plaats van alleen de kap.
Ik ken iemand die op de Lange Spruit in Didam woont. Zo heet die straat. Dat is dus vlak bij de molen. Ik kom daar regelmatig, maar onlangs, 3 augustus 2019, had ik wat tijd over en ben ik er binnen geweest. Het is niet alleen een windmolen. Binnen zijn allerlei educatieve molens van diesel, elektra tot en met een klein handmolentje. Hartstikke leuk om te zien. Van die handmolen heb ik helaas nog geen foto gemaakt, maar dat doe ik nog wel een keer. Het wieksysteem van deze molen is wel apart. De buitenroede is hetzelfde als bij de Kroon in Arnhem, echter zonder remkleppen. De binnenroede gebruikt twee systemen beschreven in de molendatabase.
Op 28 augustus was het warm. Toch namen we de moeite om met de fiets via het pontje van Doornenburg naar Pannerden een kijkje te nemen bij de molens in Zevenaar. Twee totaal verschillende molens, Molen de Hoop is volop beroepsmatig in bedrijf. Er worden feestjes gegeven, graan gemaald etc.. Een van de weinige molens die nog commercieel wordt uitgebaat. Hulde!
De Buitenmolen is een oudje. Een torenmolen. Vooral het krui-systeem trok mijn aandacht. Dat is niet zo gemakkelijk te duiden. Uiteindelijk de molenaar erbij gehaald. Hij is naast molenaar ook “boeken over molens verzamelaar”. Hij liet het me zien en heeft het uitgelegd. Het dagelijks kruien gebeurd met een motortje. Ik vind het oude systeem ingenieus met tegendraads draaiende kruiwielen. Anders dan in Zeddam.
Op vakantie in Italië kwamen we deze molen tegen in Pompeï. De Kweern is ook overvallen door de Vesuvius en is compleet opgegraven. De twee stenen zijn dus meer dan tweeduizend jaar oud en geven aan hoe oud het principe van de graanmolen is.
Werkelijk bijzonder.
Sinds ik bezig ben als leerling molenaar, kijk ik met andere ogen naar molens. Niet meer “Oh leuk, een molen…” Maar meer, waar staat dat ding, wat doet dat ding en wat valt op aan dat ding. Er is in Nederland een molendatabase. Daar staan zo’n 1200 molens in beschreven. In het begin van de opleiding heb ik de volgende molens van binnen bekeken. Daarna ook nog een groot aantal, maar dat hou ik niet meer bij.
Zeddam, Wenum, Wijk bij Duurstede en Valburg. Zie aparte pagina.
De paltrok molen in het openluchtmuseum in Arnhem. Zie aparte pagina.
Vandaag weer een paar uur gedraaid op de molen met de molenaar. Grappig is dat zodra de molen draait er mensen boven komen. We hebben ze al uit alle windstreken gehad. De molenaar is een enthousiast verteller. Ik wat minder. Ik geniet meer van het weer op de stelling. Vandaag was het prachtig weer met mooie wolken en en lekker zonnetje. De stad blijft mooi vanaf de molen. Hoe vaker ik het zie, hoe mooier ik het vind.
31 mei 2019
