In januari ben ik drukgeweest met het verrbouwen van mijn treinbaan. Van drie vierkante meter naar zes vierkante meter. Ik heb nog geen tijd gehad om er op dit blog verantwoording over af te leggen. Alsof dat zou moeten… Ik hoef helemaal niks. Ik doe alleen wat dingen.
Zo was ik samen met wie ik ben in het Rijntheater bij een voorstelling van Anoek Nuyens die een rede hield over Jan Pronk, voor mij dé minister van ontwikkelingssamenwerking. Lid van het kabinet Den Uyl, een kabinet dat niet onverschillig in de samenleving stond, Ze dachten dat de samenleving nog maakbaar was. Dat bleek jaren later steeds minder het geval. Anoek speelde een één acter, waarin ze verhaalde over de betrokkenheid van Jan Pronk bij de wereld. Aan het eind ontstond de vraag naar de betekenis van zijn werk: Wat had hij nu bereikt? Dat zijn moeilijke vragen. In het laatste gesprek met hem over de voorstelling was Pronk moe. Hij was die nacht niet naar bed geweest, want hij had in Den Haag een kerkdienst bijgewoond om een paar Syriërs in Nederland te houden. Zolang de kerkdienst gaande was, kon de politie de mensen niet uitzetten. Dat is gelukt.
Gisteravond was ik in de Stadsschouwburg in Utrecht waar een gezelschap van NTGent een familiedrama opvoerde. Het stuk “Familie”, werd naar een ware gebeurtenis, gespeeld door een vader, moeder en hun twee dochters. Het stuk gaat over een alledaags gezin, waarin het gewone gewoon is. We zien vier mensen opstaan, samen eten, ruzie maken, elkaar aardig vinden, mooi zijn, en aan het eind van de voorstelling vind het drama van een collectieve zelfdoding plaats. Als toeschouwer blijf je verbijsterd achter, Hoe kan het zijn dat ogenschijnlijk gewone mensen dit doen? Welk verborgen leed kom je tegen en zie je niet? Heeft dan niemand iets gemerkt? Was dit niet te voorkomen? Veel meer vragen in een stuk dat door Trouw werd gerecenseerd: “‘Familie’ is adembenemend loepzuiver en spot met de huidige maakbaarheidsgedachte. Alsof je altijd kunt ingrijpen en alles naar je hand zetten, als je maar oplet. Het mysterie van de daad blijft intact, temeer daar de vier lichamen even later zonder poespas in de stroppen bungelen. Dat is de magie van theater en de ongrijpbare realiteit ineen. Zelden is het onbevattelijke zo indrukwekkend in theater vertaald. ”
In januari was ook de Auswitch herdenking. 75 jaar geleden bevrijdden de Russen Auswitch. Op veel plaatsen in de wereld werd dit herdacht: in Arnhem, in Amsterdam in Jeruzalem en in Auswitch zelf. Hoewel ik in de gelegenheid was, ben ik niet geweest. Ik wist de datum en de plek eigenlijk niet bij mij in de buurt. Ik hoorde ervan via de media, die ik volg. Veel huidige gezagsdragers stonden vooraan in al die plaatsen die ik hiervoor noemde. Gezagsdragers die nog geloven in de maakbaarheid van de samenleving. Dat moet, anders laat je je niet bedreigen, ga je niet de politiek in. In de recensie van de gebeurtenissen op TV schreef de Trouw recensent van dienst op 29 januari dat ze op het puntje van haar stoel zat toen Marian Turski (93) uitlegde dat ‘Auschwitz niet uit de lucht kwam vallen’. Hij schetste het klimaat voorafgaand aan de Holocaust, waarin iedereen langzaam maar zeker gewend raakte aan de discriminatie van Joden en andere minderheden. En citeerde een vriend van hem die vindt dat er een elfde gebod moet komen: ‘Gij zult niet onverschillig blijven’.
Is het leven zwaar. Nee!! Woensdag ga ik naar Vitesse-Ajax voor de beker, vrijdag heb ik kaartjes gekocht voor een concert van de Golden Earring in Musis, ergens dit jaar en vrijdag ook, hadden we een prachtige draaidag op de molen. Zoals de molenaar weer eens zei: “Mooier wordt het niet!!!”
9 februari 2020
